Tevkifatlı fatura nedir? Kim, kime tevkifatlı fatura keser? Tevkifatlı faturanın muhasebe kaydı nasıl yapılır? Tevkifat uygulamasıyla ilgili sorularını bu yazıda cevapladık.
‘Tevkifat’ nedir?
TDK, ’tevkifat‘ sözcüğünü “para konusundaki kesintiler” olarak tanımlar. Vergisel açıdan bakarsak, tevkifatın bölüşme ve kesinti yapma işlemlerini açıkladığını söyleyebiliriz. Katma değer vergisi (KDV) devlet tarafından salt satıcıdan alınmaz, onun yerine alıcı ve satıcı arasında bölüştürülür ve tevkifat yapılır. Bu sayede ödeme de daha düzgün ve düzenli hale gelir.
Tevkifat türleri
Tevkifat iki çeşitlidir:
- Gelir vergisi tevkifatı: Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nun saptadığı oranlarda yapılan kesintidir. Oranları Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) Gelir Vergisi Tevkifat Oranları sayfasından öğrenebilirsin.
- KDV tevkifatı: Yasada belirlenmiş malların alım-satımı ya da hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin bazen tamamı bazen ise belirlenen oranda kesinti yapılarak satıcı yerine vergi dairesine (vergi sorumlusu sıfatıyla) beyan edilmesi ve ödenmesidir.
Tevkifatlı fatura nasıl olur?
Tevkifatlı fatura, normal fatura ve irsaliyeli fatura ile aynıdır. Yalnızca faturaya konu olan KDV miktarı, alıcı ve satıcı arasında pay edilir. Böylece KDV’nin sorumluluğu, alıcı ve satıcı arasında yarı yarıya bölüştürülmüş olur.
Tevkifatlı fatura nasıl hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesabı şöyle örneklenebilir:
- Tutarı 500 TL olan bir satış faturamız var. Buna %18 KDV eklenince KDV miktarı 90 TL, genel toplam 590 TL olur. Yani satıcı olarak 90 TL KDV ödemeliyiz.
- Tevkifat oranı varsa ve bu 5/10 ise 90 TL’lik KDV tutarının 5/10’u (yarısı) 45 TL olur. Yani 45 TL’lik kısım tevkif edilmiştir, ödeme sorumluluğu satıcıdan alıcıya geçer. 45 TL’lik sorumluluk satıcıda, kalan 45 TL ise alıcıda olur. Faturanın genel toplamı da satıcı için 590 TL’den 545 TL’ye iner.
Not: Tevkifat oranları önceden tanımlanır (5/10, 9/10…) Alıcı tevkifatlı satış faturası düzenlenmesini istemişse ondan tevkifat oranını öğrenilmelidir. Bu süreçte mali müşavire danışmanı öneririz. Ayrıca tüm ön muhasebe işlemleri için Bizmu ön muhasebe programı ihtiyacınıza cevap olabilir.
Hangi işlemlere tevkifat uygulanır?
Her hizmet ya da ürün satışının tevkifatı olmaz. Tevkifat oranının uygulanacağı işlemleri Bakanlar Kurulu belirlemiştir. Tevkifat uygulanan hizmetlerin bir kısmı şunlardır:
- Bazı yapım işleri
- Bu işlerle ilgili mühendislik-mimarlık hizmetleri
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
- Özel güvenlik hizmetleri
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat
- Bakım ve onarım hizmetleri
- Yemek servisi
- Danışmanlık ve denetim hizmetleri
- Yapı denetim hizmetleri
Kimler tevkifat yapar?
- Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil ettikleri birlikler
- Döner sermayeli kuruluşlar
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
- Bankalar
- Kamu iktisadi teşebbüsleri
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil tüm borsalar
- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler
- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
