İş hukukuna göre icra takibi nasıl yapılır ve yaptırılır? Bir icra takibi vakasıyla karşılaşınca ne yapmalısın?
Tüm işletme sahipleri çalışma hayatlarının bir döneminde muhakkak bir icra takibi ile karşılaşır. İcra takibi, başvuru ve uygulama adımları ile yeterince iyi bilinmeyen bir konu. Biz de bu yazıda sana icra takibi konusuyla ilgili işine yarayacak bilgileri derlemeye karar verdik. Hadi gel icra takibi konusunu birlikte inceleyelim.
İcra takibi nedir?
Borçlunun borcunu herhangi bir nedenle ödeyememesi durumunda alacaklı bu borcu devlet gücü ile alır. İşte bu aşamada devreye giren devlet gücü, İcra Müdürlüğü nezdinde başlatılan icra takibidir. İcra takibi ilamlı ve ilamsız olarak iki şekilde yapılır. İlamlı icra için mahkeme kararı gerekliyken ilamsız icra, mahkeme kararı olmadan da başlatılabilir. Para ya da teminat özelliği taşımasa da, İcra Müdürlüğü tarafından ilamsız icra yolu ile kiralanan bir taşınmazın tahliyesi de talep edilebilir. İcra takibinin detaylarını öğrenmek istiyorsan icra takibi nasıl yapılır? sayfamıza göz atmanda fayda olabilir.
Genel haciz yoluyla takip (ilamsız icra)
- Elinde kambiyo senedi (çek, senet, poliçe) veya mahkeme kararı, yani ilam olmayan, alacağını ipotek veya rehinle temin edememiş bir alacaklı, İcra Müdürlüğü’nden genel haciz yolu ile icra takip başlatabilir. Bunu yapmak için talebine alacağının olduğunu ispatlayan bir evrak eklemek mecburiyetinde değildir. Ancak bu tip evraklar (sözleşme, taahhütname vb.) gelecekte alacağın ispatını sağlayacağı için eklerse de alacaklının faydasına olur.
- İlamsız icralar, yetkili icra dairelerinde açılır. Tarafların arasında bir yetki sözleşmesi yoksa borçlunun yerleşim yerinde bulunan icra dairesi yetkili sayılır. Para ve teminat alacağı bir sözleşme ile oluştuysa sözleşmenin yapılacağı lokasyonun icra dairesi de yetkili olabilir.
- Bu durumların haricinde, eğer borçlu yetkisi olmayan bir icra dairesinin başlattığı takibe itirazda bulunmazsa takibin başlatıldığı icra dairesi yetkili sayılır.
Borçlu olmadığını düşünüyorsan icradan gelen ödeme emrini alınca ne yapmalısın?
- Eğer genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibinde borçlu, icra dairesinden gelen ödeme emrine bir hak düşürücü süre olan 7 gün içinde itiraz ederse takip durdurulur, etmezse emir ve icra takibi kesinleşir. Bu süre borçluya gönderilen tebliğ tarihinden itibaren başlar.
- Borçlu olmadığını düşünüyorsan emre itiraz edebilirsin. Genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icraya emri gönderen icra dairesine giderek itiraz edebileceğin gibi başka bir ilde isen nöbetçi icra dairesi vasıtasıyla da itirazda bulunabilirsin. Nöbetçi icra dairesi, itiraz dilekçesini alıp asıl icra dairesine gönderecektir.
- Tek dilekçede icra dairesinin yetkisizliğine de borca da itiraz edilebilirsin. Yetki itirazı işlemini borca itiraz ile birlikte yapmalısın.
- İtirazı tutanağa bağlanmak şartıyla sözlü de yapabilirsin. Fakat yazılı itiraz senin için daima daha faydalı olacaktır.
- İşletmen için yaptığın itirazlarda şirketini bir avukat temsil etmiyorsa dilekçeyi imza sirkülerindeki yetki kurallarına uyarak imzalamalısın.
- İfadenden icra takibine itiraz ettiğin net şekilde anlaşılmalıdır.
- Borcun tamamına veya bir kısmına itiraz edebilirsin. Bir kısmına itiraz ediyorsan bu miktarı bildirmelisin. Kısmi itirazlarda itiraz etmediğin kısım için takip kesinleşir.
- Borca dayanak gösterilen evraktaki imzaya itiraz ediyorsan imzanın sana ait olmadığını bildirmelisin. Borca, yetkiye veya imzaya itiraz etmezsen 7 gün içinde gerçeğe uygun şekilde mal beyanında bulunmak mecburiyetindesin.
Borçlarınla ilgili sıkıntı yaşamaman adına senin için borç takibi nasıl yapılır? sorusunun cevabını içeren yazımıza göz atmanda fayda var.
Borca itiraz ettiğinde neler olur?
- Genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibinde borca itirazda, borçlunun haklılığı veya haksızlığı aranmaz. İtiraz, takibi durdurmak için yeterlidir.
- Alacaklı borçlunun itirazını bertaraf etmek için 6 ay içinde İcra Mahkemesi’nde itirazın bertarafı veya 1 yıl içinde genel mahkemelerde itirazın iptali için dava açar.
- Düzenlenen itiraz bertaraf davası, itirazın kesin ya da geçici olarak kaldırılması olarak ikiye ayrılarak incelenir. Bu ayrım borçlunun yaptığı itirazın türüne göre yapılır.
- Yalnızca senetteki imzaya itiraz ettiysen alacaklı itirazın geçici olarak kaldırılması için dava açar. Borca itiraz edersen ise itirazın kesin olarak kaldırılmasına yönelik dava açılır.
- İtirazı kaldırmak isteyen alacaklı, talebini İİK 68. maddede belirtilen evraklardan birini dayanak göstererek ispatlamalıdır. Bu evraklar sınırlıdır; genişletilemez ve değiştirilemez, kıyas yolu ile uygulanamaz. İtiraz bertarafı ve iptali davaları için belirlenen süre, itirazın alacaklıya tebliğ edildiği gün başlar.
- Dava sonucunda itirazın doğru olmadığına karar verilirse takip devam eder. Eğer diğer koşullar da bulunuyorsa borçlu aleyhine yüzde 20’den az olmamak şartıyla icra inkar tazminatı kararı verilir.
Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip (ilamsız icra)
- Alacağı kambiyo senetlerine (poliçe, bono, çek) bağlı olan alacaklı, alacak rehinle temin edilse de kambiyo senetlerine özel haciz yolu ile takip talep edebilir.
- Bu takipte alacaklı kambiyo senedinin aslını sunmakla yükümlüdür.
- İcra memuru senedin bir kambiyo senedi olduğunu ve zamanının geldiğini tespit ederse borçluya ödeme emrini iletir. Borçlunun borcunu 10 gün içinde emirde yazılı daireye ait banka hesabına öder.
- Senet kambiyo senedi değilse borçlu durumu 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne şikayet eder. Borçlu “İmza benim değil” derse bunu açıkça belirtmelidir. Bunu yapmazsa imzanın ona ait olduğu varsayılır. Eğer imzasını haksız yere inkar ederse alacağın %10’u oranında para cezasına çarptırılır.
- Borçu, borcunun olmadığını, borcu ödediğini, borcunun zamanaşımına uğradığın, dairenin yetkisiz olduğunu ya da alacaklının kendi borcu için kendisine mehil verdiğini iddia ederse yine 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne şikayette bulunmalıdır.
- Bu takipte mahkemeye yapılan şikayette, satış harici bütün takip işlemleri devam eder. Bu durumu önlemek için mahkemeden, itirazın kesinliğine karar verilinceye dek takibin geçici olarak durdurması istenebilir.
- Borçlu borca itiraz etmez ve borcunu ödemezse 10 gün içinde, itirazı reddedilirse 3 gün içinde gerçeğe uygun mal beyanı yapmalıdır.
- Bu tip takipte, icra dairesine itiraz yolu değil İcra Mahkemesi’ne şikayet esastır. Süreler de daha kısadır. Bu yüzden kambiyo senedine dayalı olarak başlatılan bir icra takibi ile karşılaşan borçlu İcra Mahkemesi’ne şikayette bulunmak yerine İcra Dairesi’ne itiraz dilekçesi sunarsa 5 gün sonra süreyi kaçırabilir.
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
