İşletme defteri nedir, ne amaçla ve nasıl kullanılır? Bu yazıda bu soruları cevaplıyoruz.
İşletme defteri nedir?
İkinci sınıf tüccarların ticari işlerini takip etmek için kullandığı deftere işletme defteri denir. Klasik muhasebede işletme defteri tek taraflı tutulur. Defterin soluna işletme giderleri, sağına ise işletme gelirleri yazılır. Her sayfanın ilk satırında, önceki sayfadaki toplamı belirten devreden toplam satırı; her sayfanın son satırında ise sayfadaki toplamı belirten toplam satırı bulunur. Gelir ve gider takibini verimli bir şekilde yapabilmek için işletme defteri ile birlikte gelir-gider programı da kullanmak gerekir.
Kimler işletme defteri tutar?
Vergi Usul Kanunu’nun 177. maddesine göre işletme defteri tutmakla yükümlü olan tüccar grupları şunlardır:
- İşe yeni başlayan tüccarlar
- İş hacmini aşmayan tüccarlar
İşletme defteri doldurulurken nelere dikkat edilmelidir?
- Noter tasdikli bir işletme defteri alınmalıdır.
- Belgelerin, oluşturulma tarihi itibarıyla 10 gün içerisinde deftere kaydı yapılmalıdır.
- Takibi kolaylaştırmak için KDV ve diğer vergi kalemleri için ayrı sayfalar açılabilir.
- Belge kaydı sırasında para giriş veya çıkışlarının nakit ödeme, taksitli, veresiye veya senet gibi farklı ödeme şekillerinde olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Gider kayıtları
Gider kalemleri, işletmelerin varlığını sürdürmek, ürün ve hizmetlerinin satışını devam ettirmek için yaptığı tüm harcamaları temsil eder. İşletme defterine dönemlere ait gider kalemleri kaydedilir. Bu giderler arasında depolama ve lojistik, kira ve fatura, personel giderleri ve vergi giderleri ayrı kalemler içinde yer alabilir.
Gelir kayıtları
İşletme defterinin gelir sayfasında, mal ve hizmetlerin satışından dolayı ortaya çıkan tüm doğrudan ve dolaylı gelirler kaydedilir.
Gelir ve gider sayfalarındaki bilgiler
İşletme defterinde hem gelir hem de gider sayfalarında aşağıdaki bilgiler bulunur:
- Sıra numarası
- Kayıt tarihi
- Alınan belgenin tarihi ve numarası
- Açıklama
- Ödenen ücret ve diğer gelirler/giderler
- Satılan malın bedeli
- Hesaplanan KDV
- Toplam satırı
İşletme hesabı defteri işlenirken hangi kurallara uyulmalıdır?
- Önceki dönemin biriken devreden mal tutarları, yeni dönemin ilk sayfasına yazılır.
- Gelir ve gider kalemleri altındaki her işlem, kronolojik olarak ifade edilir.
- KDV ve diğer vergi kalemleri, ayrı şekilde gösterilir.
- KDV’nin dahil olduğu satış fiyatına sahip ürün ve hizmetlerde, vergi düşüldükten sonra kayıt yapılır.
- Her senenin sonunda, gelir ve giderler toplanır ve işletmenin genel mal sayımı yapılır.
- Mal sayımından sonra işletmedeki ürünler gelir sayfasına eklenir ve işletmenin yıllık kâr durumu tespit edilir.
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
