İşçi maaşları bir işletmenin en büyük gider kalemlerinden birini oluşturur. Bilhassa net ücret alan çalışanların maaşı hesaplanırken vergi ve sigorta primi de dikkate alınır. Bu iki kalem, personel maliyetini beklenenin de üzerine çıkarabilir. Peki bu maliyet nasıl hesaplanır?
Sen de personelin için nasıl maliyet hesabı yapacağını ya da çalışan başına vereceğin vergi ve prim miktarını merak ediyorsan bu yazı tam sana göre.
Brüt maaş nasıl hesaplanır?
Personel maliyetinin ilk kalemi brüt maaş ücretidir. Brüt ücret hesabı için önce net ücreti bilmeliyiz. Formülümüz şöyle olmalı:
Brüt maaş = Net maaş + (SGK işçi primi + işsizlik primi) + gelir vergisi + damga vergisi
İşçilik maliyeti nasıl hesaplanır?
İşçinin işverene maliyeti brüt maaşla sınırlı değildir. İşçilik maliyetinin basit hesabını şöyle verebiliriz:
İşçinin işverene maliyeti = Brüt maaş + SGK işveren payı
Peki her bir kalemin ayrı ayrı hesabı nasıl yapılır? Sırayla anlatalım.
Maaşlarda SGK ve işsizlik primi nasıl hesaplanır?
SGK ve işsizlik primleri belli oranlarda uygulanır. Bu oranlar brüt maaş için belirlenmiş taban ve tavan tutarlar arasında uygulanır. Örnek ile açıklamak gerekirse; tavan tutarı olan 75.060,00 TL geçilse de SGK primleri 75.060,00 TL üzerinden hesaplanır. 20.002,50 TL’lik taban tutarı ise asgari ücretin karşılığıdır.
| Primler | İşveren payı (%) | İşçi payı (%) | Toplam (%) |
| SGK primi | 15.5 | 14 | 34,5 |
| İşsizlik primi | 2 | 1 | 3 |
| Toplam | 22,5 | 15 | 37,5 |
SGK taban ve tavan tutarları:
| SGK Taban ve Tavan | Aylık (TL) |
| Taban (Ocak 2024- Aralık 2024) | 20.002,50 TL |
| Tavan (Ocak 2024- Aralık 2024) | 150.018,90 TL |
Gelir Vergisi nasıl hesaplanır?
Çalışanlarınızın maaşları Gelir Vergisi‘ne tabidir. Bu maaşlardan kesilen Gelir Vergisi’ni işçi adına senin ödemen gerekir. Ödeyeceğin vergi tutarını aşağıdaki gibi hesaplayabilirsin:
Vergilenecek maaş tutarı = Brüt maaş – SGK işçi payı (SGK işçi primi + İşsizlik primi)
Vergi tutarı = Vergilenecek maaş tutarı x Gelir Vergisi oranı (%)
Gelir Vergisi yüzdeleri ise aşağıdaki bilgilerle saptanır.
2023 yılı ücret gelirleri için vergilenecek maaş tutarı
- 110.000 TL’ye kadar olanlar: %15
- 230.000 TL’nin 110.000 TL’si için 16.500 TL, fazlası %20
- 580.000 TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL, fazlası %27
- 3.000.000 TL’nin 580.000 TL’si için 135.000 TL, fazlası %35
- 3.000.000 TL’den fazlasının 3.000.000 TL’si için 982.000 TL, fazlası %40
Asgari geçim indirimi
Asgari geçim indirimi kaldırıldı. Ancak kaldırılmadan önceki oranlar aşağıdaki gibiydi.
Asgari Geçim İndirimi (AGİ), çalışanların kendileri haricinde bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri için verilen, maaşın asgari geçimin sağlanacağı bölümün gelirden düşülerek vergi dışı bırakılmasıdır. AGİ ile elde edilen gelirin bir bölümü istisnaya tabi tutulmuş olur. Hesaplanan tutar işçinin medeni durumu, varsa eşinin iş durumu ve yine varsa çocuk sayısına göre değişir. AGİ 2020 yılında 220,73 TL ve 375,23 TL arasında değişmektedir.
Asgari ücretli bir çalışanın işverene maliyeti ne kadar?
Asgari ücreti maaş ve işveren maliyeti olarak hesaplayalım:
Asgari ücretli maaş hesaplaması (2024 Ocak)
- Brüt Asgari Ücret: 20.002,50 TL
- SGK İşçi Primi (%14): 2.800,35 TL
- İşsizlik İşçi Primi (%1): 200,03 TL
- Gelir Vergisi Matrahı: 17.002,12 TL
- Gelir Vergisi: 0 TL
- Damga Vergisi: 0 TL
- Net Ödenen (Elde Kalan): 17.002,12 TL
İşverene toplam maliyeti (2024 Ocak)
- Asgari Ücret (Brüt): 20.002,50 TL
- SGK İşveren Payı (%15,5): 3.100,39 TL
- İşsizlik İşveren Payı (%2): 400,05 TL
- İşverene Toplam Maliyet: 23.502,94 TL
Personel maliyeti hesaplama örneği
Bir çalışanın net 20.000 TL maaş alıyorsa bu çalışanın sana maliyetini 2023 yılı Ocak ayı itibarıyla aşağıdaki şekilde hesaplayabilirsin. Net ücret üzerinden anlaştıysan kümülatif gelir vergisi dilimi aylar geçtikçe artar; bu da brüt maaş ile toplam işveren maliyetini yükseltir. 2023’ün Ocak ayında 31.953,41 TL olan ücret, 2023 Aralık ayında 36.420,98 TL olur. Yıllık toplam maliyet ise 416.065,78 TL‘yi bulacaktır. Tüm bu işlemleri maaş programı veya işçi maaşı hesaplama programı ile kolayca yapabilirsin. Personel maaşı takibini ön muhasebe programı ile rahatça yapabilirsin.
Maaş hesaplaması (Net 10.000 TL – 2024 Ocak)
- Gelir vergisi: 10.000 x %15 = 1.500 TL
- Damga vergisi: 10.000 x binde 7,59 = 75,9 TL
- Kesintiler toplamı: 2.605,9 TL
- Net maaş: 10.000 – 1.845,54 = 7.394,1 TL
Toplam işveren maliyeti (2024 Ocak)
- Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun kararı uyarınca yeni yapılan asgari ücret zammı ile birlikte 1 Ocak tarihinden itibaren 2024 asgari ücret işveren maliyeti, 23.502,94 TL olmuştur.
%5 SGK indirimi
Eğer belli koşulları karşılarsan işveren hissesine uygulanan 5 puanlık indirimden yararlanabileceğini biliyor muydun? Bu indirimden yararlanmak için herhangi bir başvuruda bulunmana gerek yok. Aşağıdaki şartları yerine getirdiğin aylar için muhasebecin aylık SGK bildiriminde bulunup gerekli işlemleri gerçekleştirerek söz konusu indirimi almanı sağlayabilir:
- Çalışanlarının aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süreleri içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) vermek
- Çalışanlarına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile hazinenin karşılamadığı işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemek
Bu koşullarla birlikte SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ya da gecikme zammı borcun bulunmamalı.
%5 puanlık indirimle çalışan maliyetinde tasarruf
O halde yazımızı bitirmeden yukarıdaki örneğe %5 indirim uygulayalım. İndirimle birlikte SGK işveren payı (%20,5) yerine (%15,5) üzerinden Ocak ayında 652,11 TL indirim ile 5.347,31 TL yerine 4.043,09 TL olarak hesaplanacak ve bu çalışandan yıllık tasarrufunuz 16.982,27 TL olacaktır.
Gelir ve giderlerinizi kolayca takip edip enerjinizi işinizi büyütmeye ayırmak istiyorsanız Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsiniz.
