Ürün ya da hizmetlerinin maliyeti döviz birimindense ya da teslimi dövize endeksliyse kur farkını nasıl hesaplamalı ve dövizli faturanı nasıl hazırlamalısın? Peki döviz kurlarındaki değişikliğin şirketine zarar vermesini nasıl önlersin?
Gelişen uluslararası ekonomik koşullar, ticaret yapış şeklimizi de değiştiriyor. Eğer işletmenin dövize endeksli ürün ve hizmetleri varsa sen de Türk Lirası haricindeki para birimleriyle iş yapıyor olabilir ya da yapmak zorunda kalabilirsin. Türk Lirasının Euro ve Amerikan Doları gibi para birimleri karşısındaki esnekliği sebebiyle kur riski almak istemeyebilirsin. Bu nedenle ürün ve hizmetlerini hem alır hem de satarken dövizli alış ve satış yapabilirsin. Bu tip durumlarda vergi mevzuatına uygun olarak dövizli fatura düzenleyebilirsin.
Müşterinle bir sözleşme yaparak faturayı hangi kurdan keseceğini ve eğer müşterin sana Türk Lirası cinsinden ödeme yapacaksa miktarın hangi kurdan Türk Lirasına çevrileceğini önceden belirleyebilirsin. Peki bu faturayı nasıl hazırlamalısın?
Fatura açıklamasını, tutarını ve döviz kurunu yazmalısın
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 215. maddesine göre faturada tutarların TL olarak gösterilmesi gerekir. Ancak dövizli fatura düzenlenmesi de yasaldır. Fakat ürün ve hizmetler Türkçe olarak yazılsa bile bedeller hem döviz hem de TL olarak belirtilmeli, kullanılan döviz kuru da eklenmelidir. Ayrıca KDV tutarının TL tutarı ile döviz kurunu da not düşmelisin. Döviz kurunu Merkez Bankası’nın açıkladığı döviz alış kuru olarak belirleyebileceğin gibi satıcın ya da müşterinle yapacağın sözleşmeye göre belirlediğin özel kuru da kullanabilirsin. Fakat bu kur piyasa kurundan çok farklı olmamalı. Zir olası bir vergi incelemesinde sorgulanabilir.
Kur farkı faturası kesmelisin
Faturanı dövizli de kessen senin ve karşı tarafın tercihine göre ödeme dövizle ya da dövizli tutarın Türk Lirası karşılığı olarak ödenebilir. Fatura tarihi ile tahsilat tarihi arasında Türk Lirası kuru artar veya azalırsa muhasebesel anlamda dövizli bakiye kapanmış da olsa Türk Lirası karşılığında bakiye kalabilir. Türk Lirasında oluşan bu fark, kur farkıdır. Yaptığın işlemin hukuki olması için karşı tarafa kur farkındaki tutar kadar fatura kesebilirsin. (Tabii kur farkının senin lehine olması halinde.) Bu fatura, karşılığında bir ödeme yapılmasına gerek olmayan, düzeltme niteliğinde bir faturadır. Kur farkı faturası vergi denetimlerinde sorun yaşamamak adına kesilir.
Kur farkı faturası nasıl hesaplanır?
Bu hesabı yapmak için faturanın tamamen ya da kısmen ödenmiş olması gerekiyor. Faturanın üzerindeki Türk Lirası karşılığı ve dövizle yapılan transferin Türk Lirası karşılığı arasındaki fark, kur farkıdır demiştik. Fatura kesimi günü ile ödeme günü aynıysa böyle bir fark oluşmaz. Kur farkı faturasını, farktan gelir elde eden taraf kesmelidir.
Kur farkı şöyle hesaplanır:
Kur farkı faturası hesaplanırken, aşağıdaki adımlar takip edilir:
- İşlem tarihindeki kurdan hesaplanan tutar belirlenir.
- Ödeme tarihindeki kurdan hesaplanan tutar belirlenir.
- adımda bulunan tutardan, 2. adımda bulunan tutar çıkarılır.
- Çıkan tutar, kur farkı faturasında yer alan tutarı oluşturur.
Örneğin, A Şirketi’nin yurt dışındaki bir satıcıdan 100.000 USD’lik mal aldığını ve işlem tarihindeki kuru 1 USD = 8 TL olarak kabul edildiğini varsayalım. Ödemenin yapılacağı tarihte ise kurun 1 USD = 9 TL olduğu görülüyor.
Buna göre, kur farkı faturasının hesaplanması aşağıdaki gibi olacaktır:
- İşlem tarihindeki tutar = 100.000 x 8 = 800.000 TL
- Ödeme tarihindeki tutar = 100.000 x 9 = 900.000 TL
- Ödeme tarihindeki tutardan işlem tarihindeki tutar çıkarılır: 900.000 – 800.000 = 100.000 TL
- Bu durumda, A Şirketi’nin kur farkı faturasında yer alacak tutarı 100.000 TL olarak belirlemesi gerekiyor.
Not: Kur farkı faturası, vergilendirme konusunda karmaşık bir konu olabilir. Bu nedenle, işletme sahiplerinin bir muhasebeci veya vergi danışmanıyla iletişime geçerek konu hakkında danışmaları önerilir.
Gelir ve giderlerinizi kolayca takip edip enerjinizi işinizi büyütmeye ayırmak istiyorsanız Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsiniz.
