Bir çalışan, sözleşmesindeki tarihten önce işveren tarafından işten çıkarıldığında ihbar tazminatı almaya hak kazanır. İçeriğimizde ihbar tazminatının yasal mevzuatlardaki yeri, işçinin İş Kanunu’na göre ihbar tazminatına hak kazanma süreci ve ihbar tazminatının nasıl hesaplandığı gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
İhbar tazminatı nedir?
İhbar tazminatı, bir çalışanın haber verilmeksizin, ya da işletmede çalıştığı süreye göre değişmekte olan ihbar süresinden önce işten çıkarılması ile kazanılan bir haktır. İhbar süresinin hesaplanmasının ardından, aylık brüt gelir üzerinden hesaplanan ve resmi giderlerin kesintisinin ardından netleşen ücret, çalışana peşin olarak ödenmek zorundadır.
İhbar tazminatına kimler hak kazanabilir?
İhbar tazminatı, hem çalışan hem de işveren için bir yükümlülüktür. İşveren, çalışanını haber vermeden çıkardığında ihbar tazminatı ödemekle yükümlü iken, çalışanlar da mevcut ihbar süresinden önce işi bırakması durumunda işverene karşı ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü altındadır.
İhbar tazminatının şartları neler?
Yasal mevzuat çerçevesinde İhbar Tazminatı, 4857 Sayılı İş Kanunu’nda aşağıdaki ifadelerle tarif edilmiştir:
- İş yerinde 6 aydan kısa çalışmış işçinin sözleşmesi bildirimin yapılmasından 2 hafta sonra,
- 6 aydan 1.5 yıla kadar süre çalışmış işçinin sözleşmesi 4 hafta sonra,
- 1.5 yıl ile 3 yıl arasında çalışmış işçinin sözleşmesi 6 hafta sonra,
- 3 yıldan fazla çalışmış işçinin sözleşmesiyse 8 hafta sonra feshedilmiş sayılır.
Bu süreler yasada belirtilen asgari sürelerdir ve sözleşmeyle artırılabilirler. Bildirim yapmayan taraf yasada belirtilen asgari süre veya sözleşmede belirtilen süreye uygun miktarda ihbar tazminatı ödemelidir. Deneme süreleri ya da 4857/25 kapsamındaki fesihlerdeyse ihbar tazminatı ödenmez. Ancak fesih haklı gerekçelere de sahip olsa kanunda belirtilen ihbar süreleri geçerlidir ve bunlara uyulmaması durumunda ihbar tazminatı ödenmelidir.
İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?
İş Kanunu’nda, işverenin çalışanı ile olan sözleşmesini aşağıda belirtilen ihbar sürelerinin alt limitlerine uyulmadan bitirmesi durumunda, ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü söz konusu olur. İhbar süreleri, işverenin işletmede çalıştığı süre baz alınarak esas alınır. İş Kanunu’nda, çalışanların işletmedeki çalıştıkları süreye göre değişen ihbar süreleri şu şekildedir:
- 6 aydan az çalışanlar: 2 hafta
- 6 ay/1,5 yıl arası çalışanlar: 4 hafta
- 1,5/3 yıl arası çalışanlar: 6 hafta
- 3 yıldan fazla çalışanlar: 8 hafta
İhbar süresinin belirlenmesinin ardından, bir aylık brüt maaş esas alınarak çalışanın ihbar süresine göre tazminat hesaplanır. Tazminat hesaplanırken, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır.
Bir örnek olarak, son 30 günlük brüt maaşı 3300 TL olan ve 5 yıl çalışan bir işçiye 8 haftalık brüt ücreti tutarınca ihbar tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
Örnek bir ihbar tazminatı hesabı
3300 / 30 gün = 110 TL, işçinin brüt günlük maaşı
110 x 7 gün = 770 TL, işçinin brüt haftalık maaşı
8 hafta x 770 TL = 6.160 TL brüt ihbar tazminatı
Gelir vergisi kesintisi: 6.160 TL x %15 = 924 TL
Damga vergisi kesintisi: 6.160 TL x %0,66 = 40,66 TL
6.160 – (924 + 40,66) =4.723,04 TL net ödenmesi gereken ihbar tazminatı
Mikro Yazılım muhasebe çözümleri ve ihbar tazminatı
Personelinize dair bütün işlemleriniz için bir Mikro Yazılım çözümü var!
İnsan kaynakları yönetimi nedir?
Mikro Yazılım web tabanlı ön muhasebe çözümü:
Bizmu işletmenin muhasebe ihtiyaçları için Mikro Yazılım’ın 30 yıllık deneyimiyle geliştirdiği web tabanlı yeni ön muhasebe çözümü Bizmu ile hemen tanış! Bizmu ile yapabileceğin şeyler şunlar:
- Fatura oluşturma: Dilediğin şekilde tasarladığın faturayı oluşturup yazdırabilirsin.
- Hatırlatma gönderme: Vadesi gelen faturalar için müşterilerine hatırlatma gönderebilirsin.
- e-Dönüşüm Modülleri: e-Fatura başta olmak üzere e-Dönüşüm kapsamındaki işlemlerini yapabilirsin.
- Müşteri ve tedarikçi takibi
- Borç ve alacak takibi
- Veri aktarımı
- Ekstre oluşturma
- Gelir-gider takibi
- Nakit akışı takibi
- Kasa ve banka ile giriş-çıkış takibi
- Tahsilat ve ödeme takibi
- Gider fişi, maaş ve vergi oluşturma
- Kasa takibi
- Çalışan takibi
- Gider belgesi işlemleri
- Satış fiyatı tanımlama
- Tahsilat raporu oluşturma
- Gider raporu oluşturma
- Otomatik işlem tekrarlam
- Fatura hatırlatma
- Proforma fatura takibi
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
