Müstahsil makbuzuna dair merak ettiğin önemli bilgiler bu yazıda.
Müstahsil ne demek?
‘Müstahsil’ sözcüğü Arapçada ‘üretici’ anlamına gelir.
Müstahsil makbuzu nedir? Kim müstahsil makbuzu düzenler?
Defter tutan çiftçi veya toptancılar, defter tutmayan çiftçilerden ürün satın aldıkları zaman, onlara aldıkları ürünler karşılığında müstahsil makbuzu düzenler. Müstahsil makbuzu bu tip durumlarda düzenlenip kesilmesi gereken zorunlu bir ticari belgedir. Bu makbuza ‘üreticiye kesilen makbuz‘ da diyebiliriz. İmzalatılan belgenin kopyası makbuzu kesende, aslı ise defter tutmayan çiftçide kalır.
Müstahsil makbuzunun tarafları
Müstahsil makbuzunun satıcı (üretici / çiftçi) ve alıcı (defter tutan tüccar / çiftçi / toptancı) olmak üzere iki tarafı vardır. Satıcı ticari bir belge veremediği için müstahsil makbuzunu imzalamakla yükümlüdür. Belgenin aslı onda kalır. Alıcı ise makbuzu düzenleyen taraftır. Ticari belge verebilir. Müstahsil belgesinin kopyasını o alır ve satış bedelini alıcıya öder.
Müstahsil makbuzu nasıl düzenlenir, hangi bilgileri içerir?
Vergi Usul Kanunu (VUK) 235. maddesinde müstahsil makbuzunun nasıl düzenleneceği ve makbuzda neler olması gerektiği yazar. Müstahsil makbuzunda bulunması gereken bilgiler şunlardır:
- Makbuz tarihi
- Malı alan tüccar ya da çiftçinin adı, soyadı, unvanı ve adresi
- Malı satan çiftçinin adı, soyadı ve adresi
- Satışı yapılan malın cinsi, miktarı ve bedeli.
Müstahsil makbuzu nereden alınır?
Müstahsil makbuzu tıpkı gider pusulası gibi noterlerden ve maliyenin anlaşmalı olduğu matbaalardan temin edilir. Tüm fatura ve yerine geçen belgeler gibi yeni işe başlayacak işletmeler işe başlamadan önce; kullandığı koçanı bitiren işletmeler ise bu belgeleri bitmeden önce müstahsil makbuzlarını temin etmelidir.
Müstahsil makbuzunda stopaj
Defter tutmayan çiftçilerden alınan ürünler üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine göre gelir vergisi kesilir ve kalan satıcıya ödenir. 2018 yılında açıklanan vergi oranları ise şöyledir:
- Hayvansal ürünler için %2
- Zirai ürünler için %4
- Çiftçi borsaya kayıtlıysa %1
- Çiftçi borsaya kayıtlı değilse %2
e-Müstahsil makbuzu
Müstahsil makbuzu, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirtilen usul ve esaslarla elektronik ortamda da düzenlenip kesilebilir. e-Müstahsil makbuzu, kağıt müstahsil makbuzu ile aynı hukuki özelliklere sahiptir. Kullanılması zorunlu değildir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre müstahsil makbuzu düzenlemek zorunda olan mükellefler 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla e-müstahsil makbuzu uygulamasına dahil olma imkanına sahip olmuştur.
e-Müstahsil makbuzu, kolayca arşivlenip erişilebildiği, uzun süreler saklanabildiği ve baskı maliyetlerini ortadan kaldırdığı için normal müstahsil makbuzuna göre daha avantajlıdır.
e-Müstahsil makbuzu dışında e-fatura ve e-arşiv gibi diğer dijital dönüşüm uygulamaları için Bizmu’nun özelliklerinden yararlanabilirsin.
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işini büyütmeye ayırmak istiyorsan Bizmu’yu 15 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
