Serbest meslek kazancı elde eden bir mükellefsin ancak verdiğin hizmetin karşılığında serbest meslek makbuzu mu kesmelisin yoksa fatura mı karar veremiyorsun. İşini kolaylaştırmak için bu yazıyı hazırladık.
Serbest meslek makbuzu (SMM) nedir?
Serbest meslek kazancı elde edenlerin mesleki çalışmalarının karşılığında düzenlemek ve kesmekle yükümlü olduğu belgeye serbest meslek makbuzu denir. Serbest meslek makbuzu, mükellefin tahsilat yaptığını belgelediği için fatura ve fiş gibidir. Şahsi bilgi ve beceri isteyen çalışmalar yapan, işveren olmadan, yalnızca kendi namına çalışan kişiler serbest meslek erbabıdır. Sermaye yerine mesainin ön planda olduğu serbest meslekte, kazancın elde edilmeye devam edilmesi için kişinin işini devamlı icra ediyor olması gerekir.
Serbest meslek makbuzu nasıl hesaplanır?
Gider pusulası mı, serbest meslek makbuzu mu?
Vergi kanunları alınan tüm mal ve hizmetlerin belgelenmesini zorunlu tutar. Eğer işin düzenli değilse ve yıllık gelirin belli bir tutarın altındaysa gider pusulası senin için uygun bir tercih olabilir. Gider pusulalarında yüzde 2 ile yüzde 20 arasında bir stopaj hesaplanır ve senin adına devlete yatırılır. Vergiden muaf kişi ve esnaflara, sanatçılardan alınan mal ve hizmetler için hazırlanan gider pusulasında stopajı ödeyen şirketin sana KDV ödemesine gerek kalmaz. İşin süreklilik arz eden bir işse serbest meslek makbuzu senin için daha uygun olacaktır. Çünkü, serbest meslek makbuzu ile kurumsal bir kimlik kazanırsınız ve yılın sonunda vereceğiniz Gelir Vergisi Beyannamesi’nde işletmeniz için harcadığınız kalemleri gider olarak gösterip ödeyeceğiniz vergiden mahsup edebilirsiniz.
Fatura mı, serbest meslek makbuzu mu?
Sen de sermaye değil mesaiye dayalı, bilgi ve becerilerini gerektiren bir iş yapıyor ve kazancını kendi hesabına kazanıyorsan serbest meslek erbabı olmuşsun demektir. Mevzuat, avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekar, kimyager, noter, serbest öğretmen, artist, menajer, senarist, yönetmen, ebe, sünnetçi, arzuhalci, rehber ve sağlık memuru vb. kişileri serbest meslek erbabı olarak örnekler. Faturanın ve serbest meslek makbuzunun benzer ve farklı yönlerine bakacak olursak;
- Serbest meslek makbuzu ile fatura arasındaki en mühim fark, serbest meslek makbuzunda stopaj kesintisinin bulunmasıdır. Serbest meslek makbuzuna uygulanan stopaj oranı son vergi düzenlemesiyle birlikte 2023 yılında yüzde 20‘dir.
- Her iki makbuzda da KDV bulunur.
- Müşteri stopajı senin devlete senin adına muhtasar beyanname ile öder. Yıl sonunda gelirin üzerinden hesaplanan vergiden ödenen bu stopajı mahsup edebilirsin.
- Faturada stopaj olmadığından senin adına ödenen bir vergi de olmaz ve yıl sonu hesaplanan gelirinden düşülecek bir miktar da olmaz.
Hangi durumlarda fatura daha avantajlıdır?
- Yaptığın işin serbest meslek kapsamında olduğunu kabul etmiyorsan
- Yüzde 20’lik stopaj maliyeti sebebiyle fiyatlarını daha yüksek seviyede tutmak istiyorsan
fatura kesmek senin için daha avantajlı olabilir.
e-Serbest meslek makbuzu (e-SMM) nedir, nasıl kesilir?
Tüm bu işlemlerini ön muhasebe programı ile yapabilirsin.
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan Bizmu’yu 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
